ضرورت حکومت

انسان به زندگی اجتماعی نیاز دارد، ولی بر خلاف حیوانات اجتماعی، زندگی اجتماعی او به طور غریزی اداره نمی‌شود؛ زیرا انسان مقهور غرایز خود نیست و می‏تواند از آن تخلف کند. بنابراین، باید با اراده‌ی خویش، زندگی اجتماعی خود را سامان دهد و اداره کند. اما در انجام این امر مهم با مشکلات بسیار مواجه می‌شود، از جمله:

1. در هر اجتماع، به تعداد افراد آن جامعه، اراده‏ها متکثرند، هر کس خواسته‌های مخصوص به خود دارد؛ و این خواسته‌ها بیشتر با یکدیگر در تزاحم و تعارض قرار می‏گیرند.

2. انسان در جامعه با غریزه‌ی استخدام انسان‌های دیگر روبرو است؛ یعنی دیگران می‌خواهند او را به خدمت خود در آورند و از او بهره‌کشی نمایند. این امر عزّت او را هدف گرفته است. برای زندگی مطلوب در هر جامعه‌ای و تبدیل استخدام یک طرفه به نقش‌های مناسب با ساختار مطلوب جامعه، عزّت امری ضروری است.

3. لازمه‌ی زندگی اجتماعی انسانی تعریف آگاهانه و ارادی موقعیت­ها و نقش‌های لازم در وضع مطلوب برای افراد اجتماع است.

4. در وضع اولی، افراد جامعه هر یک در استفاده از منابع طبیعی و امکانات محیط با دیگران در یک رتبه‌اند؛ چه اصل بر حق بهره‌برداری از این منابع و امکانات باشد و چه اصل بر عدم چنین حقی باشد. بنابر این، در جامعه‌ی بشری تزاحم منافع و تصادق حقوق امری گریزناپذیر است.

5. علاوه بر تزاحم میان منافع افراد، تزاحم میان تکالیف دو فرد یا تزاحم حقوق و تکالیف با هم و مانند این‌ها در زندگی اجتماعی پیشآمدی ناگزیر است.

6. جوامع همواره با تهدیدهایی روبرویند که نظم یا حتی حیات کلی جامعه را برهم می‌زنند و عدم مهار آن‌ها می‌تواند تمام سطوح و ابعاد ساختار جامعه را برهم بریزد و کل جامعه را متلاشی کند.

7. تعریف موقعیت­ها و نقش‌ها باید از یک مرکزیّت برخوردار باشد تا نظم اجتماعی شکل بگیرد. در غیر این صورت، هر شخصی برای خودش موقعیت و نقش تعریف می‌کند و این امر به اختلال در روابط اجتماعی و از هم پاشیدن اجتماع منجر می‌شود.

تنها راه چاره برای اداره جامعه‌ی بشری، تشکیل حکومت است؛ یعنی نظامی برای ترجیح یک اراده بر دیگر اراده‏ها. حکومت همان اراده­ی برتر در تدبیر سیاسی است.