سطوح اسلامیت نظام
برای بررسی عملکرد ولایت فقیه در پاسداشت اسلامیت هر نظامی نیاز به چارچوبی نظری است. طراحی یک چارچوب نظری و استدلال بر کارایی آن بحثی پیچیده و از سطح این نوشتار خارج است. بنابر این، در این نوشتار کافی است بدون پرداختن به استدلال، چنین چارچوبی را معرفی شود.
اسلامیت یک نظام سیاسی را میتوان در این سطوح جستجو کرد: 1) سطح سیاستهای کلان، 2) سطح ساختار حکومت، 3) سطح قوانین مصوب، 4) سطح کارگزاران، 5) سطح اجرای سیاستها و قوانین. اجمالاً میتوان دریافت هر یک از این سطوح بر سطوح دیگر حاکم است. یعنی، اگر برای حفظ اسلامیت یکی از این سطوح مقدم بر حفظ اسلامیت سطوح پایینتر است. در حقیقت، اگر با صرف نظر از اسلامیت سطوح بالا، در پی تأمین اسلامیت سطح پایین باشیم؛ آنچه حاصل خواهد شد، تنها صورت اسلامیت است و از مفاد آن خبر نخواهد بود.
بررسی همهی سطوح یاد شده بحثی مفصل میطلبد. اما در یک مقالهی کوتاه میتوان به سطح اول آن، سطح سیاستهای کلان، اشاره داشت. از آن جا که این سطح، حاکم بر سطوح دیگر است، اسلامیت این سطح خبر از درجهی بالای اسلامیت سطوح دیگر میدهد.