فقه ربوبی

دانش سیاسی در طبقه‌بندی دانش‌ها چه جایگاهی دارد؟ در حیات بشری چه جایگاهی دارد؟ آیا دانش سیاسی با همان کلیت، جایگاه خاصی در میان دانش‌های بشری دارد یا این که جایگاه هر یک از شاخه‌های آن مستقلاً تعریف می‌شود؟

درباره‌ی موضوع دانش سیاسی نظرات مختلفی وجود دارد. در آرای مشهور تدبیر، قدرت، دولت و امر سیاسی به عنوان موضوع آن قلمداد شده‌اند و آرای غیر مشهوری نیز وجود دارد. آیا اختلافات ایدئولوژیک در تعیین موضوع دانش سیاسی دخالت داشته است یا این که این امر تنها یک اختلاف علمی است؟

آیا ضرورت دارد در چشم‌انداز دانش سیاسی به موضوع خاصی به عنوان موضوع دانش سیاسی اشاره شود؟

آیا می‌توان در عبارتی اجمالی موضوع دانش سیاسی را امر سیاسی دانست؟ اگر چنین است، امر سیاسی چیست؟

امر سیاسی در چه نمودهایی پدیدار می‌شود؟

روشن است که دانش سیاسی حوزه‌ی گسترده‌ای از معارف بشری را تشکیل می‌دهد و نمی‌توان همه‌ی این حوزه را، یک جا، یک شاخه‌ی علمی اعتبار نمود و شاخه‌بندی درونی آن ضرورت دارد. معیار اصلی این شاخه‌بندی چیست؟ در نتیجه‌ی بکارگیری این معیار، شاخه‌های اصلی دانش سیاسی چه خواهند بود؟

پرسش بالا را با قید «در ایران» پاسخ دهید.

در شاخه‌بندی دانش سیاسی، تفاوت‌هایی میان رویکرد دینی به دانش سیاسی و رویکرد سکولار به دانش سیاسی وجود دارد. برای نمونه در رویکرد دینی شاخه‌هایی چون فقه سیاسی و کلام سیاسی دیده می‌شود که در رویکرد سکولار چنین تفاوت‌هایی دیده نمی‌شود. این ناهمسانی را تحلیل کنید.

بخشی از دانش‌های سیاسی به بنیادهای این دانش می‌پردازند و مفاهیم بنیادین، گزاره‌های پایه و ارزش‌های اساسی حیات سیاسی را تحلیل می‌کنند. با توجه اقتضائات خاص ایران، سه دانش به این امور می‌پردازند: فلسفه یا حکمت سیاسی، کلام سیاسی و در این اواخر، عرفان سیاسی. در حالی که در غرب تنها فلسفه‌ی سیاسی تعریف شده است. آیا این تکثر عناوین لازم است؟ چه تعریفی از فلسفه یا حکمت سیاسی، کلام سیاسی و عرفان سیاسی دارید؟

اخلاق نظری سیاسی نیز ارزش‌های اساسی در حیات سیاسی را می‌کاود و مبانی ارزش‌انگاری آن‌ها را تحلیل می‌کند. جایگاه اخلاق نظری سیاسی در کنار سه علم پیش‌گفته را چگونه تبیین می‌کنید؟ اخلاق نظری سیاسی با اخلاق مدنی در میراث دانش سیاسی ایرانی چه نسبتی دارد؟

فقه سیاسی دانشی خاص حوزه‌ی اسلامی است و در دانش سیاسی غرب تعریف نشده است. چه ضرورتی ما را وادار به تعریف چنین دانشی می‌کند؟ چه تعریفی از فقه سیاسی دارید؟ فقه سیاسی با اخلاق سیاسی عملی چه تفاوتی دارد؟

شاخه‌هایی از دانش سیاسی به تحلیل و تبیین اختصاص یافته‌اند؛ مانند جامعه‌شناسی سیاسی، انسان‌شناسی سیاسی، روان‌شناسی سیاسی و روابط بین‌الملل. هدف از ایجاد چنین شاخه‌هایی چیست؟ از هر یک از دانش‌های جامعه‌شناسی سیاسی، انسان‌شناسی سیاسی، روان‌شناسی سیاسی و روابط بین‌الملل چه تعریفی دارید؟

فن سیاست نیز یک شاخه‌ی اساسی از دانش سیاسی است. هدف از تأسیس این شاخه چیست؟ چه تعریفی از فن سیاست دارید و خود آن را به چه شاخه‌هایی تقسیم می‌کنید؟