فقه ربوبی

در برابر پر هزینه سازی کفر و نفاق حق تعالی اراده کرده است دین​مداری آسان، پر سود و زیبا باشد. ظرف تحقق این اراده نیز هم دنیا و هم آخرت است. در دنیا نیز این اراده، هم تکوینی است و هم تشریعی؛ و مجری اراده تشریعی حق تعالی بر آسان سازی و سودمند گردانی دین​مداری مؤمنان​اند.

وَ الَّذینَ هاجَرُوا فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ (النحل : 41)

و کسانى که پس از آنکه ستم دیدند در [راه‏] خدا هجرت کردند، آنان را در این جهان جایگاهى نیکو دهیم، و هر آینه پاداش آخرت بزرگ​تر است، اگر مى‏دانستند.

وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ (البقرة : 201)

و برخی از آنان می​گویند: «پروردگارا! در این دنیا به ما نیکی و در آخرت نیز نیکی عطا کن، و ما را از عذاب آتش نگه دار».

فَآتاهُمُ اللَّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَ حُسْنَ ثَوابِ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ (آل‏عمران : 148)

پس خداوند، پاداش دنیا، و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد، و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.

وَ اکْتُبْ لَنا فی‏ هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ قالَ عَذابی‏ أُصیبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتی‏ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ فَسَأَکْتُبُها لِلَّذینَ یَتَّقُونَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ الَّذینَ هُمْ بِآیاتِنا یُؤْمِنُونَ (الأعراف : 156)

(موسی گفت) و برای ما در این دنیا و در آخرت نیکی مقرّر فرما، زیرا که ما به سوی تو بازگشته​ایم. فرمود: عذاب خود را به هر کس بخواهم می​رسانم، و رحمت من همه چیز را فرا گرفته است و به زودی آن را برای کسانی که پرهیزگاری می​کنند و زکات می​دهند و آنان که به آیات ما ایمان می​آورند، مقرر می​دارم.

لَهُمُ الْبُشْرى‏ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَةِ لا تَبْدیلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ (یونس : 64)

ایشان را در زندگی دنیا و در آخرت مژده است، کلمات خدا را دگرگونی نیست، آن است رستگاری بزرگ.

یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ (البقرة : 185)

خداوند برای شما آسانی را خواسته است و سختی را برای شما نخواسته است.

یُریدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَ خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعیفاً (النساء : 28)

خداوند می​خواهد برای شما تخفیف دهد و انسان ضعیف آفریده شده است.

این آیات همگی نشان دهنده این نکته هستند که اصول زندگی مؤمنانه از دین گرفته می​شود، اما در مقام برنامه​ریزی و طراحی باید آسان، پرسود و زیبا برنامه​ریزی و طراحی شود. آسان​سازی زندگی مؤمنانه یک سیاست کلان است، به این معنا که برایند نهایی عمل سیاسی مؤمنان باید به آن ختم شود، نه به این معنا که احکام سختی مانند جهاد از اسلام حذف شود، چرا که خود این احکام برای همین وضع شده​اند که مشکلات و سختیهایی را از زندگی مؤمنان کنار بزنند¹.